KATI ATIK BERTARAFI
- ERZURUMDA YAPILAN ÇALIŞMALAR
Aşağıda verilen bilgiler
Alman Teknik ve Ekonomik İşbirliği Projeleri kapsamında görev aldığım
süre içerisinde yabancı ve yerli uzmanlarla birlikte yapılan uzun
çalışmalar ve mühendislik hesaplamaları sonucunda ortaya çıkmış
bilgilerdir ve sadece çalışmalar ve konu hakkında fikir vermesi amacı
ile kişisel web sitemin içerisine konmuştur. Farklı bertaraf
tesislerinde bu bilgiler ve hesaplamaların doğrudan kullanılmasının
mümkün olmadığı unutulmamalıdır. Bertaraf sisteminin yer aldığım
projelerin sonlandığı tarih olan Mart 2007'den sonraki güncel durumu ile
ilgili bilgiler için Erzurum Büyükşehir Belediyesi ile temasa geçmenizde
yarar vardır.
BERTARAF SİSTEMİ TANITIMI
Atıklar çevre ve sağlık açısından bugün için çok
önemli olmakla birlikte bu konuya geçmişte gereken önem verilmemiştir.
Çok yakın zamanlara kadar atıklar dikkatsizce ve sonuçları düşünülmeden
bertaraf edilmiştir. Gerçekte sorun birçok yerde devam etmektedir;
atıkların gelişigüzel depolandığı yerlerde çevreye ve insan sağlığına
riskler mevcuttur.
Atıkların gerçek anlamda bir çevre etki değerlendirmesini yapmak zor
olmakla birlikte bu atıkların bulunduğu bölgelerde çevrenin zarar
gördüğü, çalışanların sağlıklarında bozulma, yer altı suyunda kirlilik
gibi gözlemler yapılabilir. Hem mevcut hem de gelecek nesiller bu
olumsuz durumdan etkileneceklerdir.
Erzurum Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisindeki mevcut katı atık
yönetimi ve depolama sistemini ciddi çevre ve sağlık problemleri
oluşturmaya başlamıştır. Türk hükümeti ve Erzurum Büyükşehir Belediyesi
yetkilileri bu durumun farkındadırlar ve durumun iyileştirilmesi için
çeşitli çalışmalara başlanmıştır. Yaklaşımlardan biri de Kreditanstalt
für Wiederaufbau (KfW) yolu ile Alman–Türk Mali İşbirliği Anlaşması
kapsamında bir katı atık yönetim projesinin hayata geçirilmesidir. IGA-Fichtner-IGW-TCT
tarafından 2002 yılında fizibilite çalışması hazırlanmıştır. Mayıs
2002'de Türk-Alman Teknik İşbirliği bünyesinde eğitim müşaviri olarak
göreve başlayan GOPA Consultants firması, proje uygulamasının önemli bir
adımı olan, katı atık yönetimi ile ilgili tüm görevlerin üstlenildiği
Erzurum Katı Atık Yönetim Birliği'nin kurulması çalışmalarına
başlamıştır ve halen desteğini sürdürmektedir.
Alman-Türk müşavirlik konsorsiyumu ERM / Ingenieurbüro Sehlhoff/ Tempo
Altyapı, 28 Mayıs 2004 başlayan, ‘’Erzurum Büyükşehir Belediyesi Katı
Atık Yatırım Projesi (Uygulama Müşavirliği)’’ için müşavirlik hizmetleri
sözleşmesi imzalamışlardır.
Daha sonra Müşavirlik Konsorsiyumu Temmuz 2004 tarihinde Erzurum
Büyükşehir Belediyesi ve KfW’ya sunulan Doğrulama raporunun sonuçlarını
dikkate alarak, yeni Erzurum Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi inşaatı
için detaylı tasarım dokümanları hazırlamıştır. Haziran 2005 tarihinde
uluslararası ihale yöntemi ile firmaları teklif vermeye davet edilmiş ve
ön yeterlilik alan firmalar tekliflerini Erzurum Büyükşehir
Belediyesi’ne sunmuşlardır. 18 Ağustos 2005 tarihinde en uygun teklifi
veren Strabag International-Maksomer Konsorsiyumu yer teslimini takiben
inşaat çalışmalarına başlamışlardır.

Süngeriç Düzenli Depolama Sahasının
Hazırlanması, İnşaatı ve Yönetimi
Sahanın Hazırlanması / İnşaatı
Süngeriç Düzenli Depolama Tesisi Tasarımı Temel Bileşenleri
Madde |
Açıklama |
Nüfus Artışı |
2010’kadar artış oranı:% 3.1
2010’dan proje sonuna kadar:%2.0. |
Yeri |
Erzurum şehir merkezine 14 km |
Depolanacak atık tipi |
Evsel atık |
Toplam depolama kapasitesi |
2,836,000 m³ |
Depolama sahası hizmet ömrü |
20 Yıl |
Depolama Sahası toplam yüzey alanı
|
17,64 ha (kamulaştırma sınırı) |
İşletme Aşaması Sayısı |
3 |
1. Aşama kapasitesi |
740,000 m³ |
2.Aşama Kapasitesi |
910,000 m³ |
3.Aşama Kapasitesi |
1,190,000 m³ |
Çökmelerden önce beklenen atık
yoğunluğu |
1,0 t / m³ |
Depolama yüksekliği |
30 m |
Kazı hacmi |
80,000 m³ |
Dolgu hacmi |
50,000 m³ |
Geçirimsizlik sistemi |
60 cm Mineral geçirimsizlik tabakası
Kf<3x10-9
HDPE Folyo d > 2.0 mm
30 cm Drenaj tabakası 16/32 çakıl |
Sızıntı suyu drenaj sistemi |
Tali sızıntı suyu boruları: HDPE
delikli Do 250 boru (195 m) ve Ana kolektör sızıntı suyu borusu HDPE
delikli Do 315 boru (195 m) |
1.aşama yağmursuyu toplama |
PE –folyo üst örtü (30,000 m²) |
Sızıntı suyu Havuzu geçirimsizliği |
HDPE jeomembran > 2.5 mm (2,000 m²) |
Sızıntı suyu İnceleme bacası |
HDPE borulamalı beton imalat |
Sızıntı suyu toplama bacası |
HDPE tabaka uygulamalı beton imalat |
Sızıntı suyu arıtma tesisi |
Ters Ozmos Tesisi, 50 m³/gün |
Gaz toplama kuyuları |
42 Gaz kuyusu; 1.Aşama için 13 adet.
Delikli HDPE Do 180mm boru (500 m), 13 çelik boru (4 m), iletim
boruları HDPE DA 90 mm boru (1,000 m) |
Gaz toplama ana borusu |
HDPE Do 200 mm boru (800 m) |
Gaz toplama istasyonları |
4 istasyon (beton) her biri iyi ve
kötü gaz için iki gaz toplama kirişli(galvaniz çelik) |
Gaz bertarafı |
Yoğunlaştırma istasyonu ve yakma
ünitesi (1,000 m³/saat) |
Sedde kenarı çevre yolu |
Asfalt yol, uzunluk 1,470 m, 7,0m
genişlik |
Trafik alanları |
Trafik ve park için asfalt alan
(2750 m²) |
İdare Binası |
280 m² tek katlı bina |
Garaj |
420 m² tek katlı yapı, yağ çukurlu |
Giriş kontrol alanı |
28 m² yapı, kantar ve tekerlek
yıkama ünitesi |
Atık inceleme alanı |
500 m² asfalt kaplama alan, sızıntı
suyu sistemine bağlantısı yapılabilen alan |
Su |
Mevcut içme suyu şebekesine bağlantı
|
Elektrik |
Çevre yolu aydınlatılması dahil
elektrik şebekesi |
Kapılar, çitler, çevre düzenlemesi |
3,100 m beton direk ve kafesten
yapılmış Telçit (2.00 m); elektrikli kayar ana giriş kapısı |
Yeraltı suyu gözlemlenmesi |
4 adet yeraltı suyu muayene kuyusu,
yaklaşık 50 derinliğinde |
Uygulama Takvimi
Depolama tesisi 2 yıllık bir dönemde, iki aşamada inşa edilecektir.
Kazı İşleri
Yeni depolama alanının inşaatı için sağlanan alan yaklaşık 180.000 m²dir,
bunun 60,000 m2’si 1.aşama içindir.
Tesisin şekli minimum kazı ve dolgu işlerinin oluşması için arazi
şekline uygun tasarlanmıştır. Depolama alanı alt ve üst sınırı
arasındaki eğim %3-7’dir.
Dolgular
Planlanan depolama sahası geometrisinin inşası için planlanan depo
tabanı için geniş yüzey dolgusuna ve planlanan sedde ve bentlere gerek
vardır.
Dolgu ve sıkıştırma maksimum 40 cm.lik tabakalara uygulanacaktır. Sedde
şevleri depolama alanı içerisinde 1 : 3 ve depolama sahasının dışına
doğru olan kısımlarda 1 : 3’tür.
Planlanan taban eğimleri %3 – 7 aralığındadır.

İhtiyaçlar ve Kabuller
Alt toprak (mineral geçirimsizlik tabakasının temeli) düz olacak ve
gerekli eğim ve sedde eğimini karşılayacaktır.
Geçirimsizlik Sisteminin Yapısı

Taban Geçirimsizlik Sisteminin Yapısı
• Her biri minimum 30 cm olan 2 mineral geçirimsizlik tabakası (30 cm +
3 cm inşaat sırasında)
Tabandaki eğim %3-7 , 1. Aşamada 60,000 m²
1:2 lik eğimli sedde kenarında, 1. Aşamada 3,500 m²
• HDPE geçirimsizlik tabakası (HDPE, kalınlık: 2.0 mm)
Taban alanı %3-7, 1.Aşama 60,000 m²
1:2 lik eğimli sedde kenarında, toplam 3,500 m²
• HDPE Jeomembran, koruma tabakası (jeotekstil), ağırlık: 2,000 g/m²
ve/veya 1,200 g/m²
• 16/32 mm filtre çakıl drenaj tabakası
Tabaka kalınlığı 30 cm
Tabanda ve sedde alanında 1.Aşamada 60,000 m².

Yüzey geçirimsizlik sistemi yapısı
• Homojenleştirme için dengeleme tabakası
Tabaka kalınlığı 50 cm.
• Mekanik olarak bağlantılı jeotekstil, ağırlık 400 g/m²
• Her biri 25 cm olan 2 mineral geçirimsizlik tabakası
• Plastik geçirimsizlik tabakası (HDPE, kalınlık: 2.0 mm)
• HDPE geomembranı koruma tabakası: 1,200 g/m²
• 16/32 mm filtre çakıl drenaj tabakası
tabaka kalınlığı > 30 cm.
• Mekanik olarak bağlantılı jeotekstil, ağırlık 400 g/m² her biri
• Bitkilendirme için bitkisel toprak tabakası
Tabaka kalınlığı > 100 cm.

HDPE – Jeomembran İşleri
HDPE plastik tabakadan yapılmış ikinci bir geçirimsizlik tabakası
kullanılacaktır.
HDPE jeomembran kalınlığı > 2,0 mm
• Damga basma kuvveti kanıtı / delme testi
• Çekme mukavemeti kanıtı
• Üretici sertifikası , ürün ismi
• Statik kanıt
• İnşa ve nihai yerleştirme sırasında kayma ve stabilite kanıtı
Jeotekstil İşleri
HDPE-jeo membranın korunması amacıyla, taban geçirimsizlik sistemi
inşaatı sırasında jeo tekstil uygulanacaktır.

Drenaj Tabakası
Zemin yalıtım sistemi için drenaj tabakası koruma tabakası ve jeotekstil
tabakası üzerine yerleştirilecektir.
• Drenaj tabakası için seçilen malzemenin kimyasal/fiziksel ve mekanik
stabilitesi kimyasal ve fiziksel sızıntı suyu karakteristiklerini ve
depolama sahası üzerine mekanik yükleme nedeniyle drenaj verimini
olumsuz şekilde etkilememelidir.
• Drenaj tabakası için yıkanmış malzeme kullanılacaktır, küçük taneliler
tercih edilecektir.
• Drenaj tabakası için kullanılacak malzemenin tane-boyut dağılımı 16/32
mm olacaktır.
Gerekli kaliteyi sağlayacak olan yeterli miktarda malzeme sahada mevcut
olacaktır.

Sızıntı Suyu Toplama
Sızıntı Suyu Boruları
Depolama sahası içerisinde oluşacak sızıntı suları HDPE’den yapılmış
tali dren boruları ile toplanacak ve depolama alanın dışındaki ana
toplama borusuna bağlanacaktır.
Depolama sahasının her iki tarafında ana toplama borusu yapılması boru
uzunluğunu arttırmakta, ancak daha küçük çap ve et kalınlığı
kullanılması ile kompanse edilecektir.
Depolama sahasında depolanacak atık yüksekliği yaklaşık 30 m olacaktır.
Baca içerisine yerleştirilecek olan bağlantı noktası donmaya karşı
korunur hale getirilecektir.
Sızıntı Suyu Borularının Temizlenmesi ve
Denetimi
Erzurum katı atık düzenli depolama tesisindeki sızıntı suyu toplama
borularının toplam uzunluğu yaklaşık 2600 metre’dir. Tali toplama
borularının uzunluğu yaklaşık 1700 m. uzunluğundadır. Borular
temizlenecek ve boru boyunca dolaşabilen kamera ile denetlenecektir.
Tıkanmalara karşı bakım ve temizlik işleri gereklidir. Birinci aşama
inşaat bölümünde ana kolektörün toplama uzunluğu yaklaşık 900 metredir.
Tali boruların maksimum toplama uzunluğu 240 m civarındadır.
Sızıntı Suyu Yönetimi
Atık kütlesinin içindeki sızıntı suyunu etkin şekilde drene etmek, bir
katı atık tesisi yönetim sisteminin en önemli amaçlarından biridir.
Sızıntı Suyu Üretilmesi ve Arıtılması
Sızıntı suyu üretim potansiyeli depolama sahasındaki su dengesi
düşünülerek oluşturulmuştur. Su dengesi prensibi, tesise giren su
miktarı ile kimyasal ve buharlaşma yolu ile azalan su miktarının
dengesinden bahseder. Aradaki fark sızıntı suyu olarak akışa geçer. Su
girdisinin kaynakları şunlardır:
• Tesise giren atık nem içeriği
• Atık yüzeyinden içeri sızan su miktarı
Ters Osmoz Yoluyla Sızıntı Suyu Depolanması
ve Arıtımı
AB-yönetmeliklerine göre, “… sızıntı suyunun, tahliye edilebilecek
özelliğe ulaşıncaya kadar toplanıp arıtılması gerekmektedir…’’ Dışarı
tahliye öncesinde belirlenmiş parametreler verilen limitleri
aşamayabilir. Bu parametreler KOI, BOI, NH4-N, NO2, NO3, AOX ve ağır
metallerdir.
Planlanan sızıntı suyu havuzu sızıntı suyunu birkaç günlük bir periyod
içerisinde muhafaza edip arıtacak bir havzadır. Havuzda çökme ve
biyolojik stabilizasyon aynı periyodda meydana gelir. Sızıntı suyundaki
organik kirletici maddeler bir mikro organizma ve çökme işlemiyle
alınır. Havuz tabanına, daha sonra havuz temizlenirken, katı atık
tesisine atılacak bir miktar çamur karışımı ve su çöker.
Ters Osmoz endüstriyel atık suyu arıtımında kullanılan geliştirilmiş bir
filtrasyon metodudur. Sızıntı suyu gözenekli tüp şeklindeki dış alandan
10,00 kN/m2’e kadar yüksek basınçla pompalanır ve bu da su geçişini
sağlarken katı maddelerin geçişini engeller. Bu arıtım işlemi için
kullanılan modüller spiral yarık, boş kablolar, boru şeklinde diskler,
levhalar, çerçeve ve silindirler içerir.
Bütün arıtım sistemleri içinde ters osmoz, sızıntı suyu üretimi yapan
endüstriyel bölgelerde büyük ilgi görmektedir. Güçlü temizleme
performansı sayesinde çok katı fabrika atık koşulları dahi
karşılanabilmektedir.
Bu yüzden sızıntı suyu arıtımı için katı atık tesisine Ters Osmoz
Sistemi yerleştirilecektir.
Bu kararın nedenleri:
• Ters osmoz, parçaları bir konteyner içerisinde önceden hazırlanan,
denenmiş bir sızıntı suyu arıtma sistemidir
• Avrupa ve Alman standartlarına uygundur
• Yerel hava koşulları altında arıtma ünitesinin ısıtılmış bir konteyner
içerisinde monte edileceğinden ve bütün boruların izole edilmiş
olacağından ekipmanların idaresi garantilenmiş olacaktır.
• Kolay bakım, uygun kullanım
• Kirletici maddelerden bağımsızlık
• Sistemin sıkı temizleme standartları sayesinde sızıntı suyunun
mevsimsel akarsulara veya tesis bitişiğindeki yağmur suyu toplama
havuzuna tahliyesi olanağı
Katı atık tesisi bir biyo-reaktöre sık sık benzetildiğinden tesis için
konsantre süzülme sistemi önerilmiştir. Tesisin organik kısmı
hızlandırılmış bir biçimde yükselen bir gaz üretimiyle küçüldüğünden
katı atık tesisindeki atık madde sabitleme zaman aralığı
kısaltılabilecektir.
Erzurum’daki hava koşulları ve Su Kirlilik Kontrolü Güçlü Düzenlemeleri
dikkate alındığında, Ters Osmoz uygulaması daha yüksek bir güvenlik ve
çevre koruması sağlamaktadır. Ayrıca, ileri arıtım teknolojisi
uygulaması DSI talebi doğrultusunda da dikkate alınacaktır.
Ters Osmoz Teknik Tanıtımı
Teknik Detaylar:
• Ortalama akış kapasitesi (süzüntü suyu ): 50 m3/gün
• Ortalama sızıntı suyu akışı : 37.5m3/ gün
• Ortalama konsantre üretim: 12.5 m3/ gün
• Temizleme aşamaları. 2
• membran tipi: ters osmoz
• modül cinsi: disk tüplü
• çalışma basıncı: 65 bar
• montajı yapılan konteynır ( 13,000 x 2,500 x 2,500 mm)
• gerekli elektrik enerjisi: 400 Volt, 50 Hz, 35 kw
• Eliminasyon oranı: Min. 99 % ( BOD5, COD, N-NH4, N-toplam )
Sızıntı Suyu Havuzu
Sızıntı suyu havuzu üç bölüme ayrılacaktır
• Ham su havzası (sızıntı suyu). Tasarlanan hacim 1.000 m³’tür.
• Depolama sahasından oluşacak sızıntı suyu deşarjı ve bilinmeyen hava
koşulları sebebiyle, 1000m³ hacimlik yeni bir havuz daha inşa
edilecektir. Bu iki havza normal olmayan koşullarda maksimum yağmursuyu
deşarjı depolayabilecektir (1,608 m³) .
• Konsantre havzası.
Sızıntı suyu havuzu tesisin kuzey kısmında doğal zeminde açılacaktır.
Bağlantı yolundan havuzu çevreleyen platforma bir giriş yolu
açılacaktır. Havuzu çevreleyen asfalt bir yol tank römorkunun girişini
sağlayacaktır. Kurtarma amaçlı yaşam halatı ve ipler tedarik
edilecektir. Havzalara bakım girişi gerektiğinde merdiven kullanılması
öngörülmektedir.
Yüzey Suyu Toplama
Kirlenmemiş yüzey suyu, giriş alanındaki asfaltlanmış alandan, örtülmüş
olan depolama sahası yüzeylerinden, işletme halinde olmayan depolama
alanlarından (inşaat halindeki ya da geçici olarak folyo ile örtülü
yüzeylerden) ve çevreden toplanan yağmur suyundan oluşmaktadır.
Gaz Toplama ve İşleme
Toplama Yöntemi
Atık depolamasının başlayışından bir yıl sonra gaz üretimi başlar. Gaz
üretimi katı atık tesisinin kapanışından sonra yaklaşık 30 yıl
içerisinde biter.
Gaz toplama işlemi, her biri 2,000 m²’lik toplama alanını kaplayan,
toplam 42 gaz kuyusu yoluyla gerçekleştirilir. Gaz, gaz kuyularından
tahliye boruları vasıtasıyla 5 gaz toplama istasyonuna iletilir.
Bu istasyonlarda kötü gaz iyi gazdan ayrılır ve tahliye boruları
vasıtasıyla gaz basınç merkezine ve yakım tesisine gönderilir.
Gaz Çıkışları
Gaz kuyularının yerleştirilmesine atık yüksekliği 2.0 m’ye ulaştığında
başlanacaktır. HDPE filtre borusu (delikli) destek konisine
yerleştirilecek ve çelik boru onun üzerine konulacaktır (çekilmeli boru,
DN 800).
Baca içlerindeki boş alanlara kireçsiz kırma taş ile doldurulacaktır.
Atık dolgusu esnasında, çelik borunun 4.0 m’lik boyu yıllık dolgu
yüksekliği kadar çekilerek ayarlanacaktır. Atık dökümünün yapıldığı
periyotlarda sırasında gaz gidermesi yapılmayacaktır. Bu sırada gaz
çıkışları kapalı olacaktır. Doldurma işleminin kesildiği zamanlarda,
oluşmuş olan gazın, çekme borularına bağlı esnek nakil hatları
üzerinden, emilerek çıkarılması mümkündür (pasif gaz giderme).
Gaz çıkışlarının geçirimsizliği, yüzey geçirimsizlik sisteminin inşaatı
ile sağlanacaktır. Gaz çıkış kısmında, dengeleme tabakası yaklaşık 1.50
m derinliğinde olacak şekle ayarlanacak, yukarı uzayan gaz çıkış
kolonuna adapte edilecektir. Teleskopik borunun montajından sonra, baca
yüzey geçirimsizlik tabakasına kadar kil malzeme ile doldurulacaktır.
İkinci adımda, normal yüzey geçirimsizlik tabakası, çakıl ve
yeşillendirme tabakaları inşa edilecektir. Teleskopik boru yeşillendirme
tabakası içerisinden geçecektir. Bir kör tapa ile kilitlenecek ve gaz
iletim borusuna bağlantı yapılabilir hale getirilecektir.
Gaz İstasyonu
Gaz taşıma borularında taşınan gazlar kilitleme üniteleri ve ölçüm
cihazları ile iyi gazın kötü gazdan ayrıldığı 3 gaz istasyonunda
toplanır.
Giren gaz taşıma boruları paslanmaz çelik kıvrımlı hortumlar ve
azaltıcılar ile gaz istasyonundaki çelik borulara bağlanır. Kaliteye
bağlı olarak gaz kilitleme üniteleri yoluyla gaz toplama çubuğuna (DN
200) iletilir. Ölçüm cihazları gazın kalitesini, miktarını, sıcaklığını
ve akış hızını belirler.
Iki gaz toplama barı yaklaşık 1.40 m derinlikteki, istasyonlar dışındaki
sıvılaşmış gaz ayırma bacasına gider. Çelik borulardan HDPE borulara
geçiş her zaman paslanmaz çelik kıvrımlı hortum ve azaltıcılar
aracılığıyla sağlanır. Yukarıda belirtilen baca içinde sıvılaşmış gazlar
iki ara borunun bağlanmasıyla ve çıkışın en düşük noktaya ayarlanmasıyla
HDPE alma borusunda toplanır. Alma tankının en üst kısmında çıkan
sıvılaşmış gaz borusu bağlantısı yapılacaktır.
Istasyonun bir tarafında tel kapı olacaktır. Kapı 1.0 m genişliğinde ve
2.0 m yüksekliğinde olacaktır. Kaplama için galvanize trapez metal levha
kullanılacaktır.
Gaz Sıvılaştırma
Kondensat ayrıştırma şaftından itibaren bazı sıvılaştırma boruları ayrı
boru hendeklerine, bazıları da sızıntı suyu toplayıcısı bacasına kadar
gaz taşıma boruları ile aynı boru hendeklerine yerleştirilir.
Gaz Arıtma (Giderme) Sistemi
Gaz Kompresör İstasyonu
Gaz kompresör istasyonu, çelik konteyner de dahil olmak üzere sahaya
teslim ve monte işini de içerecek şekilde tek bir kalem olarak
önerilecektir (kurma ve yerleştirme dahil).
Gaz giderme sisteminin planlaması için aşağıdaki temel veriler
gerekmektedir:
• 330 m³/h ile 1,700 m³/h arasında gaz miktarı olacağı belirtilmiştir
(2027 yılı için). Tesis maksimum 1,700 m³/h gaz miktarına göre
planlanmalıdır.
• Metan gazı miktarı 30 % ile 60 % arasında ölçülebilir. Meşale %50
metan, %30 karbondioksid, %20 azot içeriği ile sağlanacaktır. Tehlikeli
maddeler de dikkate alınmalıdır.
• Meşalenin çalışma ayarı (en yüksek miktara göre) 1:10 olmalıdır; 1: 5
de kabul edilebilir.
• Meşalenin yakma sıcaklığı 800 ile 1000 °C arasında olacaktır.
• Deflagration’a karşı emniyet üniteleri Alman yönetmeliği GUV 17,4
(depolama sahaları için güvenlik yönetmeliği) e göre yapılacaktır. Alman
DVGW-yönetmelikleri de mantıksal olarak dikkate alınacaktır. Aşağıdaki
güvenlik bileşenleri de dikkate alınmalıdır:
- Gaz alarm sistemi
- teknik havalandırma
- meşale kırılması, sıcaklık kontrolü için güvenlik ünitesi
(kompresörden önüne ve arkasına)
- otomatik kapanma (O2 < 6 %, CH4 < 25 ile hacim-%)
- özel malzeme (galvanize çelik)
- başlamadan önce tesisin yoğunluk tespiti
- gaz alarmıyla otomatik kapatma
• Daha düşük enerji tüketimi için döner pistonlu kompresör
kullanılmalıdır.
• Kompresörde basınç farkı 200 m bar olacaktır.
• Proses kontrol sistemi tanımlanacaktır.
• İki kompresör ve meşale için bağlantı yükü 30 kW tır.
Basınç istasyonu için bir konteyner teklif edilecektir. Konteyner çapraz
kirişli ana iskelete sahip olmalıdır. Çatı ve duvarlar galvanize
demirden, kaplama parke olacaktır. İstasyon 2 gaz sıkıştırma odasına
bölünür. Konteyner sentetik malzeme ile kaplanacaktır. Kilitlenebilir
bir kapı (2.0 x 1.0 yükseklik x genişlik) da olacaktır.
Yakma tesisi (meşale)
Depo gazı için meşale bir bütün olarak teslim edilip monte edilecektir.
Veriler:
- Sıcaklık 800 – 1,000 ° C
- Akım kapasitesi 360 / 1,800 m³/s (regülasyon 1:5)
- Isıtma kapasitesi 1,600 / 8,000 kW
Yakma odası hacim 12 m³
- Toplam yükseklik (m ) 10.60 m
Yakma ünitesi (meşale) şu birimlerden oluşmaktadır:
- Meşale
- Gaz tertibatı
- Baca gazı ölçümü
- Ateşleme ünitesi
Yol İnşaatı
Bağlantı Giriş Yolu
Erzurum Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi giriş yolu Temmuz 2004’te
yapılan Topoğrafik çalışmalar bazında ve bölge kadastro haritası dikkate
alınarak dizayn edilmiştir. Giriş yolu toplam uzunluğu 4.1 km’dir. Giriş
yolu Erzurum Katı Atık Düzenli Depolama Tesisini Erzurum-Bingöl
Karayoluna bağlamaktadır.
Giriş Yolu Kaplaması
Tipik en kesitlerde biçimlendirildiğinden, yol inşaatı bileşenleri için
yol dizayn projesi 30 cm’lik bir antfriz tabakası stabilize alt temel,
20 cm stabilize temel tabakası, 8 cm kaplama tabakası (Kalın Bitumenden
oluşan) ve 5 cm asfalt tabaka üzerine temellendirilmiştir.
Çevre Yolu
Depolama tesisinin çevresine bir çevre yolu inşa edilecektir. Bu yol 1.
inşaat aşaması sırasında inşa edilecektir.
2. Aşama inşaatına başlandığında yapılacak olan geçirimsizlik yüzeyi
üzerine bakım ve işletme yolları daha sonradan yapılacaktır.
Çevre Yolu enkesiti:
• Yol genişliği: 7.0 m
• Altyapı genişliği: 8.3 m
• Banket genişliği: 0.65 m her iki tarafta
Yol tabakaları bileşenleri aşağıdakilerden oluşacaktır :
• 30 cm stabilize alt temel tabakası,
• 20 cm stabilize temel tabakası,
• 8 cm Binder tabakası ve
• 5 cm asfalt tabakası.

Bakım yolları
Enkesit:
• Yol genişliği: 3.0 m
• Altyapı genişliği: 4.0 m
• Banket genişliği: 0.50 m her iki tarafta
Tabakalar
• Kırma taştan yapılmış antifriz tabakası, 50 cm
• Farklı çakıl boyutlarından oluşan kırma malzemeden yapılmış dolgu
malzemesi
Yangın Söndürme (dış)
Giriş bölgesi yangın söndürme alanında, biri giriş bölgesi operasyon
binası önünde ve farklı noktalarda konumlandırılmış yangın muslukları
bulunmaktadır.
Atık Denetleme Sahası/Acil Durum Sahası
Giriş bölümünde bir bölüm gelen atığın kontrolü için kullanılacaktır. Bu
alan aynı zamanda kötü hava koşullarında tesiste atık depolamanın
imkansız olduğu durumlarda kullanılacaktır.
Güvenlik ve Koruma Çiti
Katı atık tesislerinde güvenlik en önemli meselelerden bir tanesidir.
Sahada iyi standartta bir hizmet verilebilmesi için güvenli olması
gerekmektedir. Bu koşulu sağlayabilmek için, saha çevresinin çevrili
olması ve sahaya giriş olmadığı zaman kapanarak yetkisiz taşıtları
engellemeye yeterli olacak bir kapı ile siteye giriş
sınırlandırılacaktır.
Koruma çiti aynı zamanda çocukları, çöp karıştıran kimseleri, hayvanları
siteden uzak tutacak ve katı atık tesisi operasyonları için de görsel
bir perde işlevi görecektir. Bununla birlikte tesis içindeki atıklarında
sürüklenip gitmemesi için de bir paravan işlevi görecektir.
Denetleme, kaynak kontrolü, tesiste depolanacak endüstriyel ve zararlı
atığı ayrıştırma ve kısıtlama işlevi görmek üzere atık sahasına giren
atığı tanımlayacak bir atık denetleme alanı tesis girişinde yer
alacaktır. Zararlı ve uygun olmayan atıkların katı atık tesisi dışında
tutulmasının nedenleri; yönetmelikler, yeraltı suyunun potansiyel
zehirlenmesinin engellenmesi, atık tesisindeki diğer materyallerle
uyuşmazlık ve sızıntı suyu arıtımında potansiyel ters etki ihtimalidir.
İyi bir denetleme standardına ulaşmak için, operatörlerin düzenli olarak
uygunsuz atıkların tesiste depolanmasını engellemek üzere bir depolama
programı uygulamaları gerekmektedir. Denetlemeler kabul edilemez atık
içeriği olması muhtemel olan ticari ve endüstriyel kurumlar, bölgeler ve
kaynağı bilinmeyen atıklarda odaklanmalıdır.
Denetleme işlemi rasgele denetlemelerle yada tesise giren atıkların
geldikleri kaynakların kontrolüyle yapılabilir.
Bağımsız denetleme sahası aynı zamanda sahada bulunan atığın ağır yağmur
yağışı, yangın ve diğer uygunsuz koşullarda bekletilmesi için acil durum
bölgesi işlevi de görecektir.
Lastik Yıkama Ünitesi
Lastik yıkama ünitesi beton ve hareketli yatay çelik ızgaradan
oluşmaktadır.. Lastik yıkama ünitesi suyu, seyyar bir pompa ile sızıntı
suyu toplama sistemine aktarılır. Biriken çamur yükleyici tarafından
alınarak, depolama alanında depolanır.
Yangın Alarmı ve Dedektör Sistemi
Bütün tesisler uygulanabilir yönetmelikler doğrultusunda detaylı bir
yangın alarm sistemi tarafından korunacaktır. İşletme Binasındaki
güvenlik odasına bir yangın alarm kontrol paneli kurulacaktır. Çekme
kulpu istasyonları ve sirenler tesislerin çeşitli kısımlarına
yerleştirilecektir. Bileşik çıkış ve sabit ısı dedektörleri bütün
konumlarda kullanılacaktır.
İşletme Binası


İşletme Binası giriş alanında giriş yolu batı
kısmında yer alır. Bu bina üzerinden sahadaki bütün aktivitelerin
kontrol edildiği bir saha kalbidir.
• Müdür Ofisi
• Müdür asistanları için 2 ofis
• Toplantı odası
• Kafeterya
• Mutfak
• Güvenlik
• Soyunma Odası-Tuvaletli
• Elbise Odası-Tuvaletli
• Duşlar
• Dinlenme Salonu
• Depo
• Kazan dairesi
• Tuvalet (Bay ve Bayan)
Ana binaya 3 giriş bulunmaktadır, ikisi önde (biri memurlar, diğeri
tesis çalışanları ve mutfak personeli içindir) üçüncüsü ise köşeden
depoya giriş içindir.

Garaj ve Atölye
Giriş bölgesinin en üst kısmında girişin solunda yer almaktadır. Bu bina
tesiste kullanılacak mekanik ekipman için bir muhafaza görevi yapacaktır
(tesis dozeri ve kompaktörü hariç). Böylelikle bir ekipman üzerinde
herhangi bir hasarı tamir ederken binadaki atölye veya tamirhane tamamen
bağımsız olarak işleyecektir. Operasyon binası alanı yaklaşık 320
m2’dir.
Kompaktör Garajı
Kompaktör Garajı atık alanı yanında, düzenleme bölümü doğu kısmında yer
alacaktır. Bu bina kompaktör ve buldozerin çalışmadıkları zamanlarda
kötü hava koşullarından korunmalarını sağlayacaktır. Aynı zamanda, bu
bağımsız garajın kullanılmasıyla bağlantı ve giriş yolları bunların ağır
yükleri altında hasar görmeyecektir.
Binada iki bölüm olacaktır:
• Kompaktör bölümü
• Buldozer bölümü
Sayfa Başına Git |